W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się szczegółowo popularnej opinii, że upadłość konsumencka zawsze prowadzi do oddłużenia. Czy to faktycznie prawda?
KIEDY NASTĘPUJE ODDŁUŻENIE?
Po sieci krążą slogany marketingowe, obiecujące przykładowo „oddłużenie w dwa dni” lub „oddłużenie w 100%” dzięki ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Podczas gdy to drugie jest niekiedy możliwe – o czym w dalszej części wpisu – to pierwsze nie jest możliwe.
Dlaczego? Przy dobrej współpracy i niezwłocznym przekazaniu wszystkich potrzebnych informacji i dokumentów przez Klienta, możemy przygotować wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nawet w dwa dni. Należy jednak pamiętać, że złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości do Sądu nie wstrzymuje egzekucji komorniczej ani nie oznacza automatycznego oddłużenia. Egzekucje komornicze zostaną zawieszone z momentem ogłoszenia upadłości i umorzone, gdy uprawomocni się postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Nie mamy niestety wpływu na to, kiedy Sąd rozpozna złożony wniosek – to zależy od danego Sądu i od ilości złożonych wniosków w danym momencie.
Oddłużenie może nastąpić dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego i po wykonaniu wyznaczonego planu spłaty. Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.
CZY ODDŁUŻENIE ZAWSZE MA MIEJSCE?
Upadłość konsumencka może skutkować umorzeniem wszystkich zobowiązań, najczęściej jednak kończy się planem spłaty – dłużnik realizuje go przez ustalony przez Sąd okres, a po jego wykonaniu pozostałe długi zostają umorzone. Nie można jednak jednoznacznie utożsamiać ogłoszenia upadłości z oddłużeniem. Sąd może wydać postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty. Możliwe jest również ustalenie planu spłaty przewidującego pełne zaspokojenie zobowiązań.
Wobec tego warto wymienić, jakie są możliwe scenariusze zakończenia konsumenckiego postępowania upadłościowego:
1. Umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty
Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.
Podkreślamy, że całkowite umorzenie jest zarezerwowane dla osób, których niezdolność do wykonywania jakichkolwiek spłat jest trwała.
2. Warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty
Jeżeli niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli wynikająca z osobistej sytuacji upadłego nie ma charakteru trwałego, sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku
o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego sąd, uznając, że ustała niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustali plan spłaty wierzycieli.
W takim przypadku należy składać do Sądu coroczne sprawozdania ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej, wykazując osiągnięte przychody oraz nabyte składniki majątku, jak również swoje możliwości zarobkowe, wydatki potrzebne na swoje utrzymanie
i utrzymywanych osób, np. dzieci.
3. Ustalenie planu spłaty
Jest to zdecydowanie najczęstszy wariant zakończenia postępowania. Na obecnych przepisach, plan spłaty może być wyznaczony na maksymalnie 3 lata, jeżeli Sąd zadecyduje, że Upadły nie przyczynił się do swojej niewypłacalności, albo może wynosić od 3 do 7 lat, jeżeli Sąd uzna, że osoba doprowadziła do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Należy podkreślić, że inaczej przez Sąd traktowane będzie zaciąganie zobowiązań np. na leczenie, podstawowe środki do życia, a inaczej istotne przyczynienie się do zwiększenia się kwoty zobowiązań.
Przez cały okres wykonywania planu spłaty, należy składać coroczne sprawozdanie z jego wykonania – więcej o tym, co powinno zawierać znajduje się w osobnym wpisie.
Korzystne dla dłużnika jest również zastosowanie skróconego planu spłaty. Rozwiązanie to stosuje się w przypadku, gdy dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań uznanych na liście wierzytelności, w takim też przypadku plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż rok. Gdy w drodze wykonania planów podziału oraz planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań uznanych na liście wierzytelności, plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż dwa lata. Sąd może również wyznaczyć plan spłaty na mocy którego upadły spłaci zadłużenie w całości – ma to miejsce np. wtedy, gdy wierzyciele zostaną zaspokojeni w dużym stopniu ze sprzedaży majątku i upadły posiada dochód, umożliwiający na spłatę pozostałej części zobowiązań.
4. Odmowa ustalenia planu spłaty
Sąd wydaje taką decyzję, jeżeli uzna, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań lub jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Jest to tzw. odmowa oddłużenia.
Mając na uwadze powyższe – nie obiecujemy gruszek na wierzbie. Zapraszamy na bezpłatną konsultację, mającą na celu analizę sytuacji Klienta i przedstawienie możliwych scenariuszy postępowania upadłościowego. Przejrzyście przedstawimy, czego można się spodziewać w danej sytuacji, po zapoznaniu się z sytuacją i historią, która doprowadziła do problemów finansowych. Konsultacja może odbyć się w biurze lub zdalnie – zapraszamy do kontaktu!
Autor: Hannah Miś
Menedżer projektów INSOLVEO, specjalista ds. upadłości konsumenckiej